تاریخ انتشار : یکشنبه ۱۴۰۱/۱۲/۲۸
اعمال ماه رمضان
اعمال ماه رمضان مجموعه اعمال و عبادات در ماه رمضان، ماه عبادت مسلمانان است و در روایات بر عبادت در این ماه تأکید شده و اعمال و عبادت‌های مختلفی برای این ماه نقل شده است. برخی از این اعمال در تمام روزهای ماه رمضان مشترکند و برای برخی از روزهای خاص نیز اعمالی جداگانه نقل شده است.
بهترین اعمال در شبها و روزهای ماه رمضان، تلاوت قرآن است. اگر چه تلاوت قرآن در تمام اوقات ثواب دارد، ولی این ماه، بهار قرآن است۱ و ثواب قرائت یک آیه در این ماه، معادل ثواب قرائت کل قرآن در سایر ماه‌ها است.۲ از سنت‌های مسلمانان در این ماه قرائت روزی یک جزء قرآن و ختم آن در پایان ماه است. سایر اعمالی که در روایات برای هر روز این ماه مستحب دانسته شده عبارتند از:
یکی از سنت‌های مسلمانان در این ماه افطاری دادن به روزه‌داران است. ثواب افطاری دادن برتر از ثواب روزۀ خود میزبان است۳ و جالب اینکه ثواب قبول دعوت یک مؤمن برای رفتن به افطاری او برتر از هفتاد روز روزۀ خود میهمان است.۴
معمولا افطاری با پیروی از پیامبر اکرم(ص) با خرما است و شیرینی مخصوص این ایام در بین ایرانیان زولبیا و بامیه است.
اوّل لیالی بیض است.
شب قدر که مهم‌ترین و بافضیلت‌ترین شبها در بین مسلمانان است دارای اعمال زیادی است. این شب نزد شیعیان یکی از سه شب نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم است ولی اهل سنت غالبا آن را شب بیست و هفتم می‌دانند.(برای مشاهده اعمال این شبها:اعمال شب قدر)
دهه آخر این ماه از جهت عبادی خاص‌تر بوده و پیامبر اهتمام به اعتکاف این دهه در مسجد النبی داشتند. یادداشت ۱۱
یکی از برنامه‌های روزانه رایج بین شیعیان در ماه رمضان خواندن دعاهای مختصری است که برای هر روز نقل شده و معمولاً پس از نماز خوانده می‌شود.
ماه رمضان علاوه بر نمازهای سایر ماه‌ها همچون نمازهای واجب و نافله‌ها و نماز شب دارای نمازهای اختصاصی متعددی است؛ برخی از این نمازها هر شب خوانده می‌شوند و برخی به شب یا روز خاصی اختصاص دارند. شبهای قدر نیز نمازهای ویژۀ خود را دارند.
وداع با این ماه برای اهل رمضان سوزناک بوده و آنان را دچار غم و اندوه می‌کند؛ چرا که ماه میهمانی خدا را پایان یافته می‌بینند. از امام سجاد(ع) دعایی در وداع با ماه رمضان وارد شده است (رجوع کنید به: دعای وداع با ماه رمضان). امام سجاد(ع) در این دعا بر ماه رمضان درود می‌فرستد و این ماه را بزرگ‌ترین ماه خدا، گرامی‌ترین اوقات و همنیشنی پرقدر و منزلت می‌خواند. از امام صادق(ع) نیز دعایی در وداع با ماه رمضان وارد شده است (رجوع کنید به: دعای وداع با رمضان امام صادق(ع)).